8. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Çalışma Kitabı, Sayfa 15(Tuna Matbaa Yayınları)

8. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Çalışma Kitabı, Sayfa 15(Tuna Matbaa Yayınları)

Cepheden Cepheye Atatürk

Aşağıda Atatürk’ün askerlik hayatı sırasında bulunduğu bazı cephelerde üstlendiği görevlerle ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir. Metinleri okuyunuz ve alttaki soruyu cevaplayınız.

Mustafa Kemal bir durum değerlendirmesi yaptıktan sonra şu karara varır: “Bütün cephelerde ve bütün kuvvetler üzerinde emir ve kumanda kalmamıştır. Yapılacak iş Halep’e kadar kuzey yönünde çekilmektir.” O, Grup Komutanı’nı da ikna ederek, âdeta grubun kumandasını ele alır ve eldeki birliklerini Halep’e kadar çeker. 13 Ekim’de de IV. Ordunun kalan birlikleri VII. Ordu emrine verilir. Kuvvetlerini yeniden düzenleyen VII. Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa, bir İngiliz tümenini Halep kuzeyinde Katma’da durdurur. Bu Suriye Cephesi’ndeki son ciddi çarpışmadır. Bu çarpışma ile düşman, Anadolu kapılarında durmaya mecbur edilmiştir.

Abdurrahman Çaycı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, s. 53, 54 (Düzenlenmiştir.).

İlk askerî başarılarını Trablusgarp’ta kazanmış olan Mustafa Kemal, görev ve sorumluluk yüklenmekten kaçınmayan bir komutandı. 25 Nisan’da kendi karar verme yetkisini kullanarak 19. Tümeniyle çarpışmalara katıldı ve düşmanı sahile geri püskürtmeyi başardı. Sonra üç ay boyunca sürekli ve şiddetli saldırılara alt edilmez bir direnişle karşı koydu. Böylece onun enerjisine ve kararlılığına tümüyle güvenmeye başladım.

Liman Von Sanders Andrew Mango, Atatürk, s. 186 (Düzenlenmiştir.).

İngilizleri şaşırtan ilk şey, savaşın tam can alıcı anında ve yerinde, askerlikteki ustalığı kendilerine yalnız eşit değil, üstün bile olan bir Türk komutanının ortaya çıkışıydı. İkinci sürpriz de asıl Türk askeri olmuştu. Mustafa Kemal, strateji bilgisinin temellerini kavradığı kadar askerlerinin ruhunu da anlamıştı. Türk psikolojisini ve Türk’ün bir kere başındakilere güvenip de kanı kızıştıktan sonra nasıl azimle kıyasıya dövüşebileceğini biliyor, bundan yararlanmayı da iyi başarıyordu. Böylece, Mustafa Kemal’le, Mehmetçik bir araya gelerek Gelibolu Yarımadası’nı kurtarmışlardı. İngiliz resmî tarihçisinin deyişiyle “Tek bir tümen komutanının üç ayrı seferde kazandığı başarıların, sadece bir savaşın gidişi üzerinde değil, bütün bir seferin sonucu ve hatta bir milletin kaderi üzerinde bu derece

derin bir etki bırakması tarihte eşi çok az görülmüş bir olaydır.”

Lord Kinross, Atatürk, s. 124 (Düzenlenmiştir.).

Atatürk’ün Suriye ve Çanakkale cephelerinde kazandığı başarıları olmasaydı Millî Mücadele’nin liderliğini üstlenebilmesi ve bu görevi başarıyla yerine getirebilmesi mümkün olabilir miydi? Neden?